Estudos de Farmacia

Os estudos de Farmacia cúrsanse nas facultades universitarias. Na actualidade, existen 22 en España:

Áraba, Albacete, Elx (Alacant), Barcelona, Granada, Madrid-Alcalá de Henares, Madrid-Complutense, Murcia, Salamanca, Santiago de Compostela, Sevilla, La Laguna (Tenerife), Valencia, Alfonso X El Sabio-Madrid (privada), CEU-Valencia (privada), CEU-Madrid (privada), Francisco de Vitoria-Madrid (privada), Navarra (privada), San Jorge-Zaragoza (privada), Universidad Europea-Madrid (privada), Universidad Católica San Antonio de Murcia (privada), Universidad Blanquerna – Ramón Llull – Barcelona (privada).

Mapa de estudios de farmacia
Mapa de estudos de Farmacia

En cumprimento da Lei orgánica 4/2007, pola que se modifica a Lei orgánica 6/200, de universidades, e segundo o especificado no RReal decreto 1393/2007, polo que se establece a ordenación dos ensinos universitarios oficiais, o título de «Licenciado en Farmacia» pasou a denominarse e estruturarse como «Grao en Farmacia».

O título de graduado/a en Farmacia que se obtén en cada unha delas ten validez en todo o territorio nacional. Os títulos das diferentes universidades foron verificados pola Axencia Nacional de Avaliación da Calidade e Acreditación (ANECA), recoñecido o seu carácter oficial polo Consello de Ministros, incluídos no «Rexistro de Universidades, Centros e Títulos (RUCT)» e publicados os seus plans formativos no BOE, polo que queda substituído o plan de estudos da licenciatura.

O Grao en Farmacia inclúese na rama de «Ciencias da Saúde» e o seu obxectivo fundamental consiste na formación de expertos en todos os aspectos relacionados cos medicamentos, consoante as directivas europeas referentes á profesión de farmacéutico. Así mesmo, proporciona a formación necesaria para capacitar o graduado para o exercicio da profesión farmacéutica conforme o establecido na Lei 44/2003 de ordenación das profesións sanitarias, e de acordo co estipulado na Orde 2137/2008, pola que se establecen os requisitos para a verificación dos títulos universitarios oficiais que habiliten para o exercicio da profesión de farmacéutico.

A duración dos estudos é de cinco anos de ensino teórico-práctico, cun total de 240 créditos ECTS (entre 25 e 30 horas lectivas), incluídos 30 créditos ECTS de prácticas tuteladas en oficina de farmacia ou servizo de farmacia dun hospital e do traballo de fin de grao. Desta maneira, os farmacéuticos colaboran coa Administración impartindo a materia con máis carga lectiva: as prácticas tuteladas.

Na actualidade, rexístranse arredor de 13.000 alumnos matriculados, e cada ano gradúanse uns 2.200 estudantes.

Durante os últimos anos, o Consello xeral de Colexios oficiais de farmacéuticos estivo a traballar coa Conferencia de Decanos no desenvolvemento dos novos plans de estudo para adaptalos ao futuro Espazo Europeo de Ensino Superior. Así, a principios de 2006 a Axencia Nacional de Avaliación da Calidade e Acreditación (ANECA) publicou o Libro Branco «Título de Grao de Farmacia» Icona pdf, resultado do traballo realizado polas universidades españolas e en colaboración co Consello xeral, co fin de adaptar os títulos oficiais de ensinos superiores aos requisitos europeos.

Campo profesional

  • Identificar, deseñar, obter, analizar, controlar e producir fármacos e medicamentos, así como outros produtos e materias primas de interese sanitario de uso humano ou veterinario.
  • Avaliar os efectos terapéuticos de substancias con actividade farmacolóxica.
  • Saber aplicar o método científico e adquirir habilidades no manexo da lexislación, fontes de información, bibliografía, elaboración de protocolos e outros aspectos que se consideren necesarios para o deseño e avaliación crítica de ensaios preclínicos e clínicos.
  • Deseñar, preparar, fornecer e dispensar medicamentos e outros produtos de interese sanitario.
  • Prestar consello terapéutico en farmacoterapia e dietoterapia, así como no ámbito nutricional e alimentario nos establecementos onde presten servizos.
  • Promover o uso racional dos medicamentos e produtos sanitarios, así como adquirir coñecementos básicos en xestión clínica, economía da saúde e uso eficiente dos recursos sanitarios.
  • Identificar, avaliar e valorar os problemas relacionados con fármacos e medicamentos, así como participar nas actividades de farmacovixilancia.
  • Levar a cabo as actividades de farmacia clínica e social, seguindo o ciclo de atención farmacéutica.
  • Intervir nas actividades de promoción da saúde, prevención da doenza, no ámbito individual, familiar e comunitario; cunha visión integral e multiprofesional do proceso saúde-doenza.
  • Deseñar, aplicar e avaliar reactivos, métodos e técnicas analíticas clínicas, coñecendo os fundamentos básicos das análises clínicas e as características e contidos dos ditames de diagnóstico de laboratorio.
  • Avaliar os efectos toxicolóxicos de substancias e deseñar e aplicar as probas e análises correspondentes.
  • Desenvolver análises hixiénico-sanitarias, especialmente as relacionadas cos alimentos e co ambiente.
  • Desenvolver habilidades de comunicación e información, quer orais, quer escritas, para tratar con pacientes e usuarios do centro onde desempeñen a súa actividade profesional. Promover as capacidades de traballo e colaboración en equipos multidisciplinarios e as relacionadas con outros profesionais sanitarios.
  • Coñecer os principios éticos e deontolóxicos segundo as disposicións lexislativas, regulamentarias e administrativas que rexen o exercicio profesional, e comprender as implicacións éticas da saúde nun contexto social en transformación.
  • Recoñecer as propias limitacións e a necesidade de manter e actualizar a competencia profesional, prestando especial importancia á autoaprendizaxe de novos coñecementos con base na evidencia científica dispoñible.

A Lei 44/2003 de ordenación das profesións sanitarias atribúe aos farmacéuticos «as actividades dirixidas á produción, conservación e dispensación dos medicamentos, así como a colaboración nos procesos analíticos, farmacoterapéuticos e de vixilancia da saúde pública». Esta lei tamén fai referencia á formación continuada dos profesionais, ao afirmar que «os profesionais sanitarios realizarán ao longo da súa vida profesional unha formación continuada e acreditarán regularmente a súa competencia profesional».

Segundo o Libro Branco da Axencia Nacional de Avaliación da Calidade e Acreditación (ANECA), a saída profesional máis frecuente para os farmacéuticos é a Oficina de Farmacia. O labor das farmacias consiste na conservación, dispensación, no asesoramento e na elaboración de medicamentos. Isto implica unha gran carga de responsabilidade, un coñecemento e vixilancia da lexislación establecida ao respecto, e unha base científica e técnica importante. A farmacia é, á súa vez, un centro de educación e prevención sanitaria, dietética e cosmética. Por outra parte, os laboratorios demandan un alto número de farmacéuticos: directores ou responsables de laboratorio, produción e control de calidade e, sobre todo nestes últimos anos, demandan profesionais para funcións de venda e márketing. A investigación é sempre unha saída de difícil acceso para calquera titulado superior; porén, o número de farmacéuticos dedicados á investigación é moi alto, en comparación con outros campos. Tamén existen saídas profesionais vinculadas á ortopedia, empresas de alimentación, empresas de medio ambiente, radiofarmacia, cosmética e dermofarmacia.

En España, os principais campos de exercicio para o farmacéutico son os seguintes:

  • Oficina de Farmacia
  • Farmacia hospitalaria
  • Distribución farmacéutica
  • Industria farmacéutica
  • Alimentación e nutrición
  • Sanidade ambiental
  • Análises clínicas
  • Análises de medicamentos e drogas
  • Saúde pública
  • Administración pública
  • Investigación e docencia